Ástæða er til að óska þeim velgengni sem valdir voru á stjórnlagaþing. Þeirra bíður mikið og vandasamt verkefni sem ætlaður er stuttur tími til að leysa. Aðdragandi þingsins hefur ekki verið sem skyldi, sáralítil málefnaleg umræða í samfélaginu um verkefnið, þ.e. sjálfa stjórnarskrána, kynning frambjóðenda takmörkuð og oft yfirborðsleg af þeirra hálfu, flókið kosningakerfi og síðast en ekki síst afar lítið þátttaka í kosningunum, sem óhjákvæmilega veikir umboð samkomunnar.

Niðurstaða kosninganna var ef til vill fyrirsjáanleg, þar sem inn á þingið velst fyrst og fremst fólk sem hefur verið áberandi í umræðunni eftir hrunið, þótt það hafi tjáð sig um annað meira en nýja stjórnarskrá. Þannig felst í útkomunni aðvörun þegar kemur að spurningunni um persónukjör. Sama á við um fjarvist landsbyggðarfólk á samkomunni.

Mér fannst Þorvaldur Gylfason gefa rangan tón í upphafi í fjölmiðlum og mæla af yfirlæti en ekki hógværð eftir góða útkomu. Hvernig datt honum í hug strax í upphafi að boða helmings fækkun þingmanna og láta það síðan fylgja sögunni að Alþingi mætti ekkert um slíka hugmynd segja, ef hún birtist sem tillaga frá stjórnlagaþingi? Hefur hann ekki kynnt sér lagarammann um þetta þinghald? Þar með er ekki sagt að núverandi fjöldi þingmanna eða kjördæmaskipan eigi að vera óumbreytanlegar stærðir. Um þau álitamál hef ég tjáð mig á fyrri stigum.

Vonandi sýna kjörnir fulltrúar á þetta þing yfirvegun um leið og þeir leitast við að búa sig sem best undir verkefnið fram að upphafi þinghaldsins, m.a. með því að hlusta á sem flestar raddir í samfélaginu.

Innantökur Evrusvæðisins halda áfram. Í kjölfar Grikklands fylgir Írland sem nú skal dregið í böndum á sóttarsæng af ESB-forystunni, þvert á vilja og yfirlýsingar ráðamanna í Dublin að þeir geti séð um sig sjálfir. Óttinn við að gríska veikin sé að breiðast út um allt evrusvæðið er slíkur að van Rompuy "forseti ESB" sagðist í gær óttast um framtíð sambandsins. Á eftir Írlandi smitist Portúgal og þá fer að styttast í að Ítalía og Spánn taki veikina, en það eru bitar sem engir öryggissjóðir ráða við að kyngja. Vandi þessara ríkja er af mismunandi toga en sameiginlegt þeim er að vera reyrð í spennitreyju evrunnar. Það er þó sú höfn sem Samfylkingin vill sigla Íslandi inn í, hvað sem það kostar og megi það taka 10-20 ár í aðlögun. Þann 12. október sl. lásum við í Morgunblaðinu langt fagnaðarerindi Össurar utanríkisráðherra um framtíð Íslands innan ESB. Hann sagði þar m.a. um gjaldmiðilinn:

"Kostir okkar í þessum efnum eru einungis tveir: Króna í fjötrum hafta eða evran. ... Evran tryggir okkur viðskiptafrelsi á nýjan leik, agar fjármálalífið, og skapar stöðugra umhverfi, þar sem vextir verða sambærilegir og í helstu viðskiptalöndum okkar."

Fróðlegt er að bera þennan boðskap saman við þann veruleika sem nú blasir við á Írlandi. Viðbótarkostnaður á erlend lán er að sliga Íra, þar sem áhættuvextir eru um 10% á sama tíma og Þjóðverjar og fleiri búa við 3%. Fjárlagahalli Íra nemur nú um 30% af vergri landsframleiðslu og er um tífalt hærri en forskrifað er í Maastricht-reglunum. Tala atvinnuleysingja á Írlandi er að nálgast hálfa milljón og aðeins Spánn og Lettland hafa hærra atvinnuleysishlutfall.

Hvernig væri að Össur legði lykkju á leið sína og kæmi við í Dublin á næstunni til að halda þar fyrirlestur um ágæti evrunnar og framtíðarsýn sína um Ísland í ESB.  

Rök Náttúruverndarráðs sem ég átti þá sæti í voru aðallega tvíþætt: margskonar mengun frá sjálfri verksmiðjunni, m.a. mikil rykmengun, og andstaða við að safna upp eitruðum úrgangi á áður óröskuðu svæði á Reykjanesskaga.

Nýliðin helgi skilaði góðum niðurstöðum fyrir okkur sem andsnúin erum aðild að Evrópusambandinu og gert höfum kröfu um að umsókn um aðild verði dregin til baka. Samþykkt landsfundar Sjálfstæðisflokksins í málinu er afdráttarlaus og markar tímamót í afstöðu þess flokks. Á flokksráðsfundi Vinstrihreyfingarinnar græns framboðs bar einnig hátt umræðu um sama efni. Fyrir fundinum lá tillaga þar sem skorað var á þingflokk VG að standa að því að draga aðildarumsókn Íslands til baka. Á fundinum lýstu margir ræðumenn yfir stuðningi við þá kröfu en einnig komu fram efasemdarraddir um að rétt væri að stíga slíkt skref með tilliti til ríkisstjórnarsamstarfsins.

Eftirfarandi afgreiðsla fundarins á tillögunni hlýtur að vekja athygli og teljast til tíðinda:

"Flokksráðsfundur VG samþykkir að vísa tillögu um aðildarumsókn að Evrópusambandinu til málefnaþings, sem haldið verður á haustmánuðum. Forsendur ESB umsóknar eru breyttar og í því ljósi er mikilvægt að málið verði tekið til gagngerrar endurskoðunar. Jafnframt felur flokksráð stjórn flokksins að skipa hið fyrsta undirbúningshóp til að halda utan um meðferð málsins fram að málefnaþinginu vegna fyrirhugaðs málefnaþings. Flokksráð ítrekar andstöðu VG við aðild að Evrópusambandinu og vísar til fyrri samþykkta í þeim efnum." 

Þessar samþykktir í stofnunum tveggja íslenskra stjórnmálaflokka koma 10 dögum eftir að ESB fellst formlega á að taka upp aðildarviðræður. Þær bætast við þær skýru vísbendingar sem fram hafa komið í skoðanakönnunum þar sem aðeins um fjórðungur aðspurðra lýsir yfir fylgi við aðildarumsókn. Jafnvel Samfylkingin ætti að gera sér ljóst hversu ábyrgðarlaust það er að ætla að halda fast við fyrri ákvörðun og verja dýrmætum tíma og miklum fjármunum í ferli sem skýr meirihluti landsmanna er andsnúinn.